คงไม่เกินเลยไป หากจะใช้คำว่า ‘ตัวตึง’ แห่งวงการสงฆ์ไทย

สำหรับ พระเทพปฏิภาณวาที หรือ เจ้าคุณพิพิธ แห่งวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร ที่พ่วงตำแหน่งเจ้าคณะเขตดุสิตมาอีก 1 เก้าอี้ 

เนื่องด้วยการวิพากษ์อย่างตรงไปตรงมา ด้วยภาษา ‘เผ็ดร้อน’ ผ่านลีลาทั้งร้อยแก้วและร้อยกรอง ทั้งแง่มุมศาสนาและการเมือง ที่ไม่อาจแยกจากกันได้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาดในทางปฏิบัติ ตีแผ่ซอกหลืบแวดวงผ้าเหลือง ดึงสตินักการเมืองมาแล้วหลายรัฐบาล

กระทั่งทั้งก่อนและหลังการเลือกตั้งครั้งประวัติศาสตร์ 14 พฤษภาคม 2566 ที่ผ่านมา เจ้าคุณพิพิธยังจับตาความเป็นไปของบ้านเมือง

ล่าสุด กราบอาราธนาขอนัดหมายสนทนาทั้งทางโลกและทางธรรมในบรรยากาศความร่มเย็น ณ อารามสำคัญย่านเสาชิงช้า ใกล้ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร กับภิกษุชั้นผู้ใหญ่ผู้ใช้ชีวิตใน ‘สามกรุง’

เริ่มตั้งแต่ ‘กรุงเก่า’ บ้านเกิด ใน อ.เสนา จ.พระนครศรีอยุธยา กระทั่งจบการศึกษาชั้น ป.4 เปลี่ยนสถานะจากเด็กชาย สู่ ‘สามเณร’ โยกย้ายสู่ ‘กรุงธนบุรี’ จำพรรษา ณ วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร บางกอกน้อย จากนั้นบวชเรียน วัดสุทัศน์ฯ ใจกลาง ‘กรุงรัตนโกสินทร์’ ตั้งแต่ พ.ศ.2521 จนถึงปัจจุบัน

“มันเป็นการพยากรณ์ อะไรที่เราพูด และเขียนลงไป เป็นการเตือนถึงความเสียหายที่จะเกิดอย่างนี้ ถ้าคุณเป็นอย่างนี้” คือคำตอบของเจ้าคุณพิพิธ ต่อคำถามที่ว่า เหตุใดมักร่ายบทกวีการเมืองจนลือเลื่องทั้งพระนคร

เมื่อถามว่า มี ‘สุนทรภู่’ เป็นฆราวาสไอดอลหรืออย่างไร จึงได้นิยมชมชอบในบทกลอนเช่นนี้

เจ้าคุณพิพิธเผยว่า แท้จริงแล้วมาจากการเป็น ‘เด็กวัด’ ตั้งแต่ 5 ขวบ อยากรู้ว่าเขาเขียนอะไรกันบนกระดาน จนพัฒนาสู่การแต่งกลอน ซึ่งแน่นอนว่าต้องนึกถึงสุนทรภู่ แม้ไม่ถึงขนาดเป็นแรงบันดาลใจ แต่ก็ได้รับอิทธิพลทางความคิด โดยเฉพาะในด้านวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล

“เราเริ่มอยากเขียนหนังสือ พอมาถึงการเขียนเรื่องการบ้านการเมือง เลยใช้คำประพันธ์ ก็มานึกถึงสุนทรภู่ วิสัยทัศน์ท่านกว้าง ใช้ภาษาสามัญอย่างมีกลเม็ด พอมาวิเคราะห์เรื่องพระอภัยมณี ตัวละครมีชาวต่างชาติ ถ้าสุนทรภู่ไม่รู้ภาษาอังกฤษ ไม่รู้ภาษาชวา ไม่รู้ภาษาอะไรเลย ไม่มีทางแต่งได้เลย

เวลาอาตมาแต่งหนังสือ ถ้าเป็นนิทานชาดกก็จะเอาคำกลอนมาใส่ เป็นบทพูดและเป็นบทสอน มันก็สละสลวยดี ส่วนการเผยแผ่ก็ใช้กลอนบ้าง กาพย์ยานีบ้าง ผูกเป็นคำคล้องจองบ้าง”

⦁ การเมืองดีกับคนดีมีความสำคัญอย่างไร ?

พรรคการเมืองต้องคัดเลือกคนดีก่อน ไม่ใช่คัดคนรวย คนดีของเราคือดีและมีความสามารถในเรื่องนั้นๆ เพราะคำว่าดีมันมีความแตกต่าง ลองหาคนที่มีแนวความคิด เช่น คนดีคนนั้นมีเงินเดือนเท่าไหร่ถ้าเล่นการเมืองระดับท้องถิ่น หากรู้ตัวว่าไม่มีรายได้เดือนละ 60,000 อย่าเป็นนายก อบต. พรรคการเมืองต้องเลือกคนแบบนี้เข้ามาก่อน เขาเลี้ยงตัวเองได้หรือยัง เมื่อเราจะเล่นการเมือง เราเลี้ยงตัวเองได้หรือยัง ถ้าเราเป็นคนดีมีความตั้งใจสูง พรรคการเมืองเลือกคนดี พรรคการเมืองก็ไม่ต้องไปจ่ายเงินให้เรา คุณก็ไม่ต้องไปจ่ายเงินอุดหนุนพรรคการเมือง ทุกวันนี้พรรคการเมืองก็ไปซื้อตัวคุณ นักการเมืองก็ซื้อพรรคการเมืองเป็นระบบอุปถัมภ์พรรคการเมือง ประชาชนต้องเป็นคนดีและต้องมีปัญญา ต้องติดตามภาคการเมืองให้มันเป็นการเสพติด มากกว่าหนังละครหรือมากกว่าเล่นมือถือทุกวัน มากกว่าคุยทางแชตทางไลน์ มันต้องส่งเสริมให้ปลูกฝังให้คนเป็นอย่างนั้น เด็กรุ่นใหม่ที่มีการศึกษา เขาติดตามข่าวทั้งหมด เราจึงเห็นเด็กเติบโตในความคิดมาก

• มีความกังวลใจหรือไม่ ต่อกระแสที่มองว่าหากรัฐบาลใหม่นำโดยพรรคก้าวไกล จะไม่สนับสนุนกิจการทางพุทธศาสนา ไปจนถึงถูกตัดงบ?

พวกเขาจะมาทำอะไร หัวหน้าพรรคก้าวไกลจะเป็นขนาดนั้นเชียวหรือ อย่าใส่ร้ายข้อหากัน อย่าไปบอกว่าถ้าเขาเข้ามาศาสนาจะแย่ เขายังไม่มีอำนาจ และคนที่รวมกลุ่มกับเขาจะยอมให้พรรคก้าวไกลทำอย่างนั้นหรือ

• บางพรรคการเมืองเสนอนโยบายให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติ มีความคิดเห็นเรื่องนี้อย่างไร?

พูดแล้วขัดใจพระ เมื่อมีการเรียกร้องให้บรรจุคำว่า พุทธศาสนา เป็นศาสนาประจำชาติ อาตมาไม่เคยรวมด้วย เพราะดิอิมพอสซิเบิล มันเป็นพหุนิยม ถามว่าให้ศาสนาพุทธเป็นศาสนาประจำชาติและพระจะทำอะไรให้ประเทศได้บ้าง ทำไหวไหม โลกนี้ยังมีท้าวจตุโลกบาล 4 องค์ ก็ต้องแบ่งหน้าที่กัน 4 ทิศ ก็ช่วย ๆ กัน อย่าไปอยากได้มัน ได้มาแล้วแบ่งไม่ได้ ถือว่าซวย แข่งกันดีกว่าโลกใบนี้ ทุกอย่างในโลกนี้ท่านจะยึดถือหลักอะไร แย่ง แข่ง แบ่ง สระเดียวกันหมดแต่ตัวอักษรไม่เหมือนกัน แย่ง มันถูกไหม ไม่ถูก แข่งถูกไหม ถูก แบ่งถูกไหม ถูก 2 คำสุดท้ายคือสิ่งที่ดีสุด ถ้าโลกใบนี้มันผูกขาด ป่านนี้อาตมากับทุกท่านก็คงใช้ผงซักฟอกยี่ห้อเดิม สบู่ก็คงเป็นกล่องตามเดิม ครีมก็คงเป็นครีมกวนอิม ครีมไข่มุกอย่างเดียว

• คิดอย่างไรกับคำว่า ‘พุทธแท้’?

มันไม่มีอะไรแท้ในโลก ดูที่บูชาของอาตมา รูปปั้นสีดำคืออะไร สีเขียวคืออะไร ท้าวเวสสุวรรณใช่ไหม มันแท้หรือเปล่า โลกใบนี้ไม่มีศาสนาเพียว ๆ มนุษย์ในโลกใบนี้จะอยู่รอดเพื่ออะไรก็ตามแล้ว อะไรที่คิดว่าจะทำให้เจริญก็เอามาไหว้ ไหว้กล้วยก็เอา ชาวพุทธทั้งนั้นแหละ ศาสนาอื่นเขาก็ไม่มีคริสต์แท้ ไม่มีมุสลิมแท้ ไม่มีอะไรแท้ในโลกหรอก

ดูหิ้งบูชา ดูตู้สะสมพระเครื่องหรือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เราก็จะรู้ว่าไม่ใช่พุทธแท้ อาตมาก็เตือนพระเสมอว่าอย่าไปมัวระแวงว่าเขาจะดีกว่าเรา จงดูที่ตัว กลัวที่ใจ แก้ไขที่เรา ดูที่ตัวว่าเราทำอะไรบ้าง กลัวก็กลัวที่ใจว่าเราคิดอะไร ความคิดที่ทำลายตัวเองมากที่สุดคือความคิดของตัวเอง ดีชั่วแก้ไขที่เราอย่าไปชี้ให้คนอื่นแก้ไข

• ถ้าให้เลือกเพียง 1 ข้อ หลักธรรมที่นักการเมืองควรจะยึดถือคืออะไร?

คือ สุจริต ต้องทำการเมืองแบบสุจริตใจ นักการเมืองถ้าคิดจะซื้อ ให้ซื้อใจประชาชน โดยการออกช่วยเหลือประชาชน เก็บข้อมูลทุกอย่างมาเชิงเปรียบเทียบแล้วตั้งประเด็นว่า เราจะเอาความรู้อะไรไปนำเสนอ เพื่อสู่การอภิปราย เพื่อบรรจุวาระการประชุม ให้รัฐมนตรีปฏิบัติ ให้กระทรวงปฏิบัติ

• วัดสุทัศน์ขึ้นชื่อในเรื่องของการสะเดาะเคราะห์แก้กรรม ถ้าเป็นทางการเมืองไทยควรแก้กรรมในเรื่องอะไรบ้าง?

ควรแก้กรรม 3 เรื่องคือ 

1.เมื่อประชาชนเลือกผู้ใดมาแล้วพรรคการเมืองที่มีนโยบายคล้าย ๆ กันมารวมตัวกันโดยที่ประชาชนเขาเห็นว่ากรรมที่ทำต่อประเทศชาติคือความไม่พัฒนา ความไม่สำเร็จ ถือว่าประชาชนเป็นผู้รับเคราะห์ ถ้าเปิดโอกาสให้ประชาชนเขาเลือก เมื่อเขาเลือกแล้วต้องทำตามเขา เมื่อประชาชนเขาเลือกก็รอดูผลกรรมใหม่ของประชาชน อย่าลืมว่าการที่ประชาชนเลือกก็เป็นกรรมอย่างหนึ่งนะ มันจะเป็นกรรมดีหรือกรรมชั่วให้รอดูผลแล้วตรวจสอบผลของมัน ถ้าทำดีก็หนุน เพราะเราทำไม่ดีมาแล้วก็ต้องยอมรับว่าเราทำไม่ดีมาแล้ว

2.พรรคการเมืองที่กอบโกยโกงกิน ต้องยอมรับกรรมว่าเราโกง ถ้าเขามารื้อพฤติกรรมเก่าของเรา จะติดคุกติดตาราง ใครสอนให้คุณโกง เขาไม่ได้สอนให้คุณโกง ไปโกงทำไม โกงแล้วต้องยอมรับกรรม เด็กรุ่นใหม่มันลงโทษ กรรมมันลงโทษหนักนะ เพราะถือว่ากินอนาคตของประเทศมาตั้งนานแล้ว ต้องยอมรับกรรมที่คุณกระทำไว้กับประเทศชาติกับสังคมไม่ใช่ว่า เงินล้าน สองล้าน คุณเห็นเป็นขี้โผล่เงินร้อยล้าน มันคืออนาคตของมนุษย์มหาศาล ในเมื่อคนโกงกินคุณก็ต้องยอมรับกรรม ไม่ใช่มาแก้กรรม ให้คนอื่นเข้ามาพัฒนาแทนอย่างไม่มีข้อแม้ แต่ถ้าไม่ได้โกงกินแต่ความสามารถสู้เขาไม่ได้ปล่อยเขาไปทำเถอะ ให้โอกาสเขากับประเทศชาติของเราและเราจะเห็นผลดีของมัน

และสุดท้ายเมืองไทยไม่มียมบาล เพราะไม่ใช่นรก ถ้ารัฐบาลเก่าหรือนักการเมืองเก่าทำไม่ดี คุณต้องลงโทษโดยการไม่เลือก ถ้าคุณยังเลือกอีกก็แสดงว่าคุณเป็นคนทำกรรม เอาคนชั่วมาปกครองบ้านเมืองเป็นกรรมของคุณ รู้ว่าเขาเลวก็ยังเลือกเขาอีก คุณต้องรับกรรมเพราะคุณไม่ได้ทำกรรมอย่างเดียวต่อการลงคะแนนของคุณ เพราะผลรวมอาตมาก็ได้รับผลเหมือนกัน เด็ก ๆ ได้รับผลทั่วประเทศคุณทำกรรมและการสร้างกรรมเปลี่ยนพฤติกรรมในการรับทรัพย์สินเงินทองพวกพ้อง ให้ความยุติธรรมแก่บ้านเมืองแก่อนาคตของเด็กรุ่นใหม่กับเด็กที่จะเกิดในอนาคต และให้คนมีกำลังใจว่าถ้าเรามีลูกแล้วลูกเราจะอยู่รอดปลอดภัยมีความเจริญ นั่นคือการแก้กรรมหรือพฤติกรรมของเราที่กระทำต่อประเทศชาติ นักการเมืองที่เข้ามาใหม่ต้องสร้างวีรกรรมอย่างกล้าหาญ อะไรที่รัฐบาลเก่าทำไว้ดี ก็เสริมไป ส่วนที่เป็นนโยบายใหม่ของเราก็ลงมือเต็มที่

• ถ้าเปรียบการเมืองไทยกับเสาชิงช้า ควรใช้ไม้ประเภทใด?

ไม้สักทอง เพราะความแข็งแรง ต้น คือ อธิษฐานธรรม ส่วนรากฐาน คือสุจริตสามัคคีธรรม

------------------------------------------------------------------------------------------------

ที่มา อาทิตย์สุขสรรค์, มติชนรายวัน อาทิตย์ที่ 7 กรกฎาคม, 2566, หน้า 13-14

ผู้เขียน  ณัฐวุฒิ สำราญ -เรื่อง/ เตชิต ชื่นนิยม-ภาพ

วันที่ 2 กรกฎาคม 2566 - 12:25 น.