ตอนที่ 13 : คนที่หาได้ยาก

ในเรื่องราวที่อาตมภาพได้เล่าให้ฟัง เป็นเรื่องที่ประทับใจ ในฐานะที่ไปอ่านพบอ่านเจอ และถือว่าคนกตัญญูกตเวที หรือคนกตัญญูเชิดชูตัวเองเป็นเรื่องสำคัญ จริง ๆ แล้วความกตัญญูต่อบิดามารดา ปู่ย่า ตายาย ครูอาจารย์ เป็นความสำคัญอย่างยิ่งในวิถีชีวิตของมนุษย์

สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสว่า “บุคคลที่หาได้ยากในโลกมี ๒ ประเภท คือ....

๑. บุพการี - ผู้กระทำอุปการะคุณต่อเราก่อน

๒. กตัญญูกตเวที - ผู้รู้อุปการะคุณที่ท่านกระทำแล้วและตอบแทน”

พระพุทธเจ้ายังสรรเสริญอย่างนี้ ในศาสนาใด ๆ ก็สรรเสริญคนกตัญญูทั้งนั้น อาตมาจึงบอกว่า “กตัญญูคือรู้คุณท่านดี แต่กตเวที - งาม และจะเป็นผู้งดงามในสังคม อยู่ในสังคมไหนก็ทำให้สังคมนั้นงดงาม”

มีพี่น้อง ๒ คน บวชเป็นฤาษี เมื่อบวชเป็นฤาษีแล้วก็รับบิดามารดาไปอยู่ด้วย บิดามารดาแก่ชราแล้ว ฤาษีผู้พี่เมื่อบวชแล้วก็บำเพ็ญสมาธิภาวนาจนได้ฌานสมาบัติ เหาะเหินเดินเวหาได้ ส่วนฤาษีผู้น้องเหาะเหินเดินเวหาไม่ได้ แต่ทั้ง ๒ คนมีความกตัญญูทั้ง ๒ คน ฤาษีผู้พี่นั้นประสงค์จะเลี้ยงบิดามารดาให้มีความสุข ทั้งสุขกายสุขใจ เลี้ยงให้สุขกายสุขใจ ฤาษีผู้พี่เลยบอกฤาษีผู้น้องว่า “ถ้าพี่ไม่กลับมา ห้ามเอาผลหมากรากไม้บริเวณใกล้ ๆ นี้มาให้พ่อแม่กินเด็ดขาด เพราะผลหมากรากไม้แถว ๆ นี้ผลมันเล็ก รสไม่อร่อย” ฤาษีผู้พี่จึงเหาะไปหาผลไม้ในป่าลึก ๆ เอามาให้บิดามารดาบริโภค ก็มีความสุข แต่ฤาษีผู้น้องเหาะไม่ได้แต่รักพ่อรักแม่ตั้งใจปฏิบัติ พอฤาษีผู้พี่ไม่อยู่ก็เอาผลไม้เล็ก ๆ มาให้บิดามารดากิน ฤาษีผู้พี่กลับมาก็โกรธมากและบ่นว่าน้อง บอกน้องว่า... “ตั้งแต่นี้ต่อไป เธอห้ามปฏิบัติพ่อแม่เด็ดขาด เอาของอย่างนี้ให้พ่อแม่กินไม่ได้ ต้องเอาของดี ของมีค่า ของแดนไกลมาให้กิน”.... ฤาษีผู้พี่ไล่น้องไป น้องก็เสียใจ เดินออกจากป่าไปด้วยความเสียใจ ตั้งใจวันหนึ่งเราจะต้องกลับมาปฏิบัติบิดามารดาให้ได้

ฤาษีผู้น้องไปบำเพ็ญศีลจนได้ฌานสมาบัติ แล้วเหาะเข้าไปสู่เมืองแล้วมีลูกศิษย์เป็นกษัตริย์ถึงร้อยเอ็ดพระนคร พอมีลูกศิษย์เป็นกษัตริย์ร้อยเอ็ดพระนคร ก็พามาหาบิดามารดาของตนด้วยกำลังแห่งฤทธิ์ กษัตริย์ทั้งหลายก็มาพร้อมกับฤาษี ฤาษีผู้น้องนั้นเมื่อพาพระมหากษัตริย์มาแล้วก็เอาของอะไรแปลก ๆ เอาของดีที่สุดของพระมหากษัตริย์มาให้ ผ้าผ่อนท่อนสไบ พอมาถึงแล้วฤาษีผู้น้องก็กราบบิดามารดา กษัตริย์ร้อยเอ็ดพระนครก็กราบ แล้วเอาเครื่องบรรณาการนั้นไปเลี้ยงดูบิดามารดา ฤาษีผู้พี่เห็นน้องกระทำดั่งนี้แล้วพอใจ ชื่นใจ สบายใจ จึงบอกฤาษีผู้น้องว่า “ถ้าเธอมีความกตัญญูกตเวทีอย่างนี้ พี่ก็อนุญาตให้เธอเลี้ยงพ่อแม่ได้ ช่วยกันปฏิบัติดูแลได้”

เห็นไหมท่านทั้งหลาย แม้แต่การปฏิบัติบิดามารดา ก็ยังมีคนที่แข่งขันกันปฏิบัติ ใครปฏิบัติได้ไม่ดีไม่เอา

นี่เป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นตั้งแต่บรรพกาล เรื่องราวเนิ่นนานมาแล้ว จึงอยากจะขอให้ท่านทั้งหลายอย่าคิดว่า “ไม่เป็นไรหรอกคนนั้นปฏิบัติแล้ว เราไม่ต้อง คนนี้ปฏิบัติแล้วเราไม่ต้อง” พ่อแม่ต้องแข่งขันกันปฏิบัติ จึงจะจัดได้ว่า คนกตัญญูเชิดชูตนเอง

พระเทพปฏิภาณวาที

“เจ้าคุณพิพิธ”