ตอนที่ 100 : หมาหัวเน่า

คนมักพูดถึงคนที่ไม่มีใครคบ ว่า "หมาหัวเน่า" โดยไม่รู้ว่าหมาหัวเน่านั้นเป็นอย่างไร

และมีจุดจบอย่างไร เพื่อความเข้าใจในเรื่องนี้และเป็นความคิดเชิงวิเคราะห์พฤติกรรม

ของตนและของคนอื่น จะนำเรื่องราวเรื่องหมาหัวเน่ามาเล่าให้ทราบกัน

เมื่อประมาณ พ.ศ. 2526 อาตมามีความจำเป็นที่ต้องเทศน์และบรรยายธรรม การอ่านการฟังจึงเป็นเรื่องสำคัญที่สุด เรียกว่าเก็บกระสุนดินดำสำรองไว้เยอะ วันหนึ่งก็ไปซื้อม้วนเทปคาสเซ็ทที่วัดมหาธาตุ กรุงเทพมหานคร มาเปิดฟัง จำได้ว่าเป็นการบรรยายธรรมของ นาวาเอกอ่อน บุญพันธ์ ท่านเป็นอนุศาสนาจารย์กองทัพเรือ เป็นนักพูด นักปาฐกถา นักโต้วาที ในเทปม้วนนี้ ท่านบรรยายว่าคนบางคนอยู่กับใครไม่ได้ เห็นคนอื่นเขาไม่ดีไปหมด ตัวดีอยู่คนเดียว ทำงานที่ไหนก็มีเรื่องย้ายบ่อย เพราะเห็นคนอื่นเลวไปหมด สุดท้ายก็อยู่กับใครไม่ได้ เพราะมองว่าคนอื่นเลว ท่านก็เลยเล่าให้ฟังว่า ครั้งที่สมเด็จพระสังฆราชเจ้ากรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ทรงครองวัดราชบพิธ ก็คือเป็นเจ้าอาวาส วันหนึ่งมีพระหนุ่ม ๆ ไปกราบทูลท่านว่า กราบฝ่าพระบาท วัดของเรานี้คงยังสะอาดไม่พอ เพราะกระหม่อมสังเกตมาหลายวันว่าที่ลานพระอุโบสถชั้นบนนั้น มีสุนัขตัวหนึ่ง มันนอนไม่มีความสุข นอนสักพักหนึ่งมันก็ลุกขึ้นแล้วก็ใช้เท้าคุ้ย ๆ ตรงที่มันนอน แล้วก็นอนลงไปที่เดิม สักพักหนึ่งมันก็ลุกขึ้นแล้วก็วิ่งร้องครวญครางไปหาที่นอนใหม่ มันย้ายอย่างนี้หลายวัน แต่เดี๋ยวนี้มันหายไปจากวัดแล้ว

สมเด็จ ฯ ตรัสกับพระใหม่รูปนี้ว่า อันที่จริงโบสถ์วัดเราก็สะอาดดีแล้ว เวลาสุนัขตัวนี้มันจะนอนตรงไหนมันก็ใช้เท้าหน้าสองข้างคุ้ยแล้วมันก็นอน แต่สักพักมันก็ลุกมาคุ้ยใหม่แล้วก็นอน มันนอนไม่มีความสุข มันก็ลุกขึ้นแล้วมองที่ที่มันนอนอย่างเกลียดชัง แล้วมันก็หาที่นอนใหม่ แล้วมันก็ทำอย่างนั้นอีก เป็นอย่างนี้ทั้งวันทั้งคืน จนเป็นหลายวันเท่าที่เธอไปพบนั่นแหละ สุนัขตัวนี้ไม่มีใครรู้ว่ามาจากไหน แต่นอนมาใหม่ ๆ นั่นมันมีเลือดออกจากแผลที่หัว ไม่รู้ว่าใครเขาฟันหัวมาหรือมันกัดกับตัวไหนมาจนเป็นแผล ต่อมาแผลมันก็เน่า แมลงวันตอมกินน้ำเลือดน้ำเหลืองแล้วก็หยอดไ่ข่ไว้เรียกว่า "ไข่ขัง" แมลงวันจำนวนมากผลัดกันตอมก็หยอดไข่ขัง ๆ ก็กลายเป็นตัวหนอน ๆ ก็ไชหัวที่มีน้ำเลือดน้ำเหลือง สุนัขมันก็นนอนไม่เป็นสุข มันนึกว่าสถานที่ไม่สะอาด มันมองอย่างเกลียดชังที่ ๆ มันนอน โดยมันไม่นึกว่าหัวมันเน่า แมลงวันตอม หนอนไชหัว จึงทำให้มันนอนไปเป็นสุข ย้ายไปก็ร้องครางไปวิ่งหัวเอียง ไปหาที่ใหม่ อันที่จริงแก้ที่หัวของมันให้แผลหายเน่า มันนอนที่ไหน ๆ ก็มีความสุข

สมเด็จ ฯ ทรงประทานหข้อคิดแก่พระใหม่รูปนั้นต่อไปว่า อันที่จริงธรรมดาของสัตว์ที่อยู่ด้วยกันถ้าตัวใดเป็นแผล พวกมันก็จะช่วยกันเลียเอาเลือดหนองออก ไม่ช้าแผลก็หาย แต่สุนัขตัวนี้ มีแผลที่หัวติดมาก็อาจจะเป็นเพราะความเกเรของมันที่กระทำต่อคนหรือสุนัขด้วยกัน มันมาอยู่วัดเรามันก็คิดว่าดี แต่มันไม่มีสัมพันธภาพกับสุนัขตัวอื่น ก็เลยไม่มีสุนัขเลียชำระแผลให้มัน ส่วนที่มันหายไปมันก็คงคิดว่าไปหาที่ ๆ ดีกว่าวัดเรา แต่ไปก็ไปทั้งหัวเน่า ๆ ถึงไปอยู่ที่อื่นก็เป็นอย่างนี้อีก สุดท้ายเมื่อหนอนไชมากเข้ามันไม่ได้นอน มันก็เป็นโรคประสาท จำนวนหนอนเพิ่มขึ้นเชื้อโรคก็กำเริบ สุดท้ายมันก็บ้าเพราะโรคประสาทตาย

สมเด็จ ฯ สรุปสอนพระใหม่ว่าคนเรานั้นอยู่ที่ไหนต้องมีสัมพันธไมตรีด้วยสังคหวัตถุธรรม มีสาราณียธรรม จึงจะมีมิตรมากทั้งเกื้อกูลและช่วยเหลือในยามขัดสน และต้องคิดต่อผู้อื่นในด้านที่ดี ไม่ใช่ดีกว่าเขา แล้วมองคนอื่นเลวไปหมด สุดท้ายก็อยู่กับใครไม่ได้เพราะความคิดไม่ดีก็คือหัวเน่า ๆ ของสุนัขตัวนี้

พระเทพปฏิภาณวาที

(เจ้าคุณพิพิธ)