การเมืองภาคประชาชนในระบอบประชาธิปไตย

"พูดก็พูดเถอะ ถ้าประวัติศาสตร์สอนอะไรเราได้บ้าง เราก็ควรจะมองเห็นว่าแม้พัฒนาการประชาธิปไตยในประเทศไทยจะไม่ใช่เส้นตรง แต่เส้นทางของระบอบอำนาจนิยมก็คดเคี้ยวและขาดตอนด้วยเช่นกัน

สภาพเช่นนี้หมายความว่าการเปลี่ยนแปลงในระดับระบอบการเมือง (regime level) ของไทยนั้นเป็นวิวัฒนาการในเชิงวิภาษ (dialectical) ซึ่งอาศัยความขัดแย้งใหญ่เป็นตัวขับเคลื่อน และเนื่องจากไม่มีฝ่ายไหนถือครองชัยชนะได้อย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด จึงเกิดปรากฎการณ์ที่ประชาธิปไตยและอำนาจนิยมผลัดกันมีฐานะครอบงำ เมื่อฝ่ายหนึ่งมีฐานะเป็นตัวตั้ง (thesis) ก็จะมีผลผลักดันในเกิดพลังในด้านตรงข้าม (antithesis) ซึ่งถ้ามองจากมุมขององค์รวม ท้ายที่สุดการ กระทบกระทั่งที่ไม่มีใครชอบ ก็อาจพาสังคมไทยขยับใกล้ความลงตัว (synthesis) ไปอีกหนึ่งก้าว"