ตราด–จันทบุรี–สระแก้ว ปราจีนบุรี–นครนายก

(เดินทางระหว่าง 5-9 มีนาคม 2562 และออกรายการวิทยุศึกษาเมื่อ 3 มิถุนายน 2562)

By: รณยุทธ์  จิตรดอน

      เดินทางออกจากกรุงเทพมหานครมุ่งหน้าไปเกาะช้างก่อน แล้วจึงค่อยย้อนกลับมาจันทบุรี แต่ก่อนจะถึงจังหวัดตราดแวะ น้้าตกพลิ้ว ซึ่งมีที่ตั้งอยู่บนทางผ่านเสียก่อน น้้ำตกพลิ้ว น้้าตกขนาดใหญ่ สวยงามและมีชื่อเสียงมาก พระมหากษัตริย์ของไทย 3 รัชกาล คือรัชกาลที่ 5, 6 และ 7 เคยเสด็จมาทอดพระเนตรความสวยงาม นอกจากนี้สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี ในรัชกาลที่ 5 เคยเสด็จประพาส และทรงโปรดสถานที่แห่งนี้เป็นอันมาก ถึงกับปรารภว่าจะเสด็จประพาสอีก แต่เสด็จทิวงคตเสียก่อน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างอนุสาวรีย์บรรจุพระสรีรางคารของสมเด็จพระนางเจ้าฯ ไว้ ณ สถานที่นี้ เป็นทรงปิรามิด ด้วยทรงพระราชด้าริว่า "ทำเป็นรูปอื่นอาจไม่คงทนถาวร เพรำะตั้งอยู่กลางป่าเขาลำเนำไพร อันไม่มีผู้ดูแล ฉะนั้น เมื่อปิรามิดของอียิปต์ยืนยงคงทนได้ฉันใด ปิรามิดน้อยนี้ก็คงจะยืนยงคงทนอยู่เช่นกัน ณ ท่ามกลางป่าและเสียงไหลรินของธารพลิ้ว"

     จากน้้าตกพลิ้วยังคงใช้ทางหลวงหมายเลข 3 และมุ่งหน้าต่อไปทางตะวันออกเช่นเดิม ใช้เวลาอีกเพียงไม่นาน ก็ถึงทางแยกที่แสนตุ้ง ซึ่งจะต้องเลี้ยวซ้ายเพื่อไปแหลมงอบ อันเป็นที่ตั้งของท่าเรือเฟอร์รี่ที่จะข้ามไปเกาะช้าง

     ตราด ‘สุดทางบูรพา’ เป็นจังหวัดชายแดนทางภาคตะวันออกสุดของประเทศไทย ผ่านเหตุการณ์ต่างๆ มามากมาย ทั้งช่วงพระเจ้าตากยกทัพมาตีเมืองตราด และช่วงต่อจากวิกฤตการณ์ รศ.112 ซึ่งไทยต้องยอมยกดินแดนจังหวัดตราดและเกาะต่างๆ ตั้งแต่อำเภอแหลมสิงห์ จังหวัดจันทบุรีไปจนถึงเกาะกูด เกาะกง ให้แก่ฝรั่งเศสเพื่อแลกเปลี่ยนให้ฝรั่งเศสถอนกองทหารไปจากจันทบุรี กระทั่งเมื่อปี พ.ศ.2484 เกิดข้อพิพาทกันขึ้นจนกลายเป็น ‘ยุทธนาวีที่เกาะช้าง’ ซึ่งทหารไทยได้สละชีพปกป้องแผ่นดินไทยอย่างกล้าหาญ ได้มีการสร้าง อนุสรณ์สถำนยุทธนำวีที่เกาะช้าง และในระหว่างวันที่ 17 – 21 มกราคมของทุกปี มีการจัดงาน วันวีรกรรมทหารเรือไทย ใน ยุทธนำวีที่เกาะช้าง เพื่อรำลึกถึงและทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ทหารไทยที่ได้สละชีพในครั้งนั้น

       หาดทรายดำ มีลักษณะเป็นสันทรายที่มีเม็ดทรายสีด้าละเอียด ทอดยาวกว่า 1 กิโลเมตร เป็นความมหัศจรรย์ที่มีแห่งเดียวในประเทศไทย และมีเพียง 5 แห่งในโลกเท่านั้น นอกจากนี้ที่บริเวณนี้ยังมีป่าชายเลนที่อุดมสมบูรณ์ จึงมีการจัดท้าเส้นทางศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตร

       จากหาดทรายดำสามารถเดินทางไปยัง เกาะช้าง ได้อย่างสะดวก โดยมีท่าเรือให้บริการ 2 ท่า คือ ท่าเรือเซ็นเตอร์พ้อยต์ ซึ่งเป็นท่าเรือเก่า และท่าเรือเฟอร์รี่อ่าวธรรมชาติ ซึ่งเป็นที่นิยมมากกว่า หากขึ้นเรือที่ท่าเรืออ่าวธรรมชาติ จะมีเรือออกทุก 30 นาที ตั้งแต่ 06.00-19.00 น. ค่าโดยสารคนละ 80.-บาทต่อเที่ยว หรือหากน้ารถยนต์ข้ามไปด้วย จะต้องเสียค่าธรรมเนียมคันละ 200.- บาท ใช้เวลาเพียง 30 นาที ก็จะถึงท่าเรืออ่าวสับปะรดบนเกาะช้าง ซึ่งหากมิได้น้ารถข้ามฟากไปด้วย ก็สามารถเช่ามอเตอร์ไซค์หรือใช้บริการรถสองแถวไปยังจุดต่างๆ ของเกาะได้ ค่าโดยสารขึ้นกับระยะทาง ซึ่งหากไปหาดทรายขาว คิดค่าโดยสารคนละ 50 บาท

       เกาะช้าง เป็น 1 ในจ้านวน 52 เกาะของ อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะช้าง มีขนาดใหญ่รองจากเกาะภูเก็ต สถานที่ท่องเที่ยวบนเกาะมีทั้งหาดทราย น้ำตก วิถีชุมชน หมู่บ้านชาวประมง ป่าชายเลน อาทิ หาดไก่แบ้ หาดคลองพราว 

        หาดทรายขาว น้ำตกคลองพลู ล่องเรือชมป่าโกงกาง บ้านสลักคอก หมู่บ้านชาวประมงที่ยังคงสภาพวิถีชีวิต วัฒนธรรมประเพณีแบบดั้งเดิม มีป่าชายเลนที่มีขนาดใหญ่ที่สุดบนเกาะช้าง หรือเดินศึกษาธรรมชาติป่าชายเลนที่ บ้านสลักเพชร ชุมชนชาวประมงที่ใหญ่และเก่าแก่ที่สุดบนเกาะช้าง

      พิพิธภัณฑสถานเมืองตราด เป็นแหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และวิถีชีวิตคนเมืองตราด โดยที่ตัวอาคารพิพิธภัณฑ์เองก็เป็นโบราณสถานด้วย ลักษณะอาคารเป็นเรือนไม้ เสาปูน ยกพื้นใต้ถุนสูง หลังคาทรงปั้นหยา สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 6

       จันทบุรี เมืองส้าคัญยิ่งทางประวัติศาสตร์ โดยเฉพาะช่วงส้าคัญ 3 สมัย คือ ช่วงที่พระเจ้าตากใช้เป็นสถานที่รวบรวมไพร่พลเพื่อกอบกู้เอกราชให้แผ่นดินไทย สมัยรัชกาลที่ 3 เป็นช่วงสงครามกับญวน และสมัยรัชกาลที่ 5 เป็นช่วงวิกฤตการณ์ รศ.112 ที่ไทยถูกฝรั่งเศสรุกราน จึงมีสถานที่ส้าคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย นอกจากนี้ยังมีโบราณสถานในยุคต่อมา เช่น หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี ซึ่งเคยเป็นอาคารที่ท้าการมณฑลจังหวัดจันทบุรี ในสมัยรัชกาลที่ 6 และ ชุมชนเก่าริมน้ำจันทบูร เป็นชุมชนเก่าแก่ของคนจีนและญวนที่อพยพมาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น และได้รับการพัฒนาให้เป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจและการค้าของจันทบุรี ในสมัยรัชกาลที่ 5

          โบราณสถานในส่วนที่เกี่ยวเนื่องกับพระเจ้าตาก เช่น ค่ายตากสิน จุดที่พระเจ้าตากตั้งค่ายและสั่งให้ทุบหม้อข้าวหม้อแกงก่อนเข้าตีเมือง โดยที่หน้าค่ายมี ศาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ที่สร้างขึ้นในภายหลัง ด้วยก้าลังทรัพย์ของชาวจันทบุรี วัดพลับ สถานที่ที่พระเจ้าตากประกอบพิธีทางศาสนาก่อนที่จะเข้าตีเมืองจันทบุรี โดยปัจจุบันบริเวณใกล้เคียงยังมี ตลาดย้อนยุคทุบหม้อ บ้านบางกะจะ ให้เลือกซื้อ เลือกชิมอาหารและสินค้า และชมการแสดงพื้นเมืองด้วย

     อู่ต่อเรือสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เป็นสถานที่ที่สันนิษฐานว่าพระเจ้าตากใช้เป็นอู่ต่อเรือเมื่อครั้งเตรียมทัพไปกอบกู้เอกราช

      โบราณสถานในสมัยรัชกาลที่ 3 เช่น ค่ายเนินวง และ ป้อมไพรีพินาศ ที่สร้างขึ้นเพื่อต่อสู้กับญวนที่มารุกราน โดยป้อมไพรีพินาศเป็นป้อมปืนใหญ่อยู่บนเขา เพื่อป้องกันข้าศึกทางทะเล ส่วนค่ายเนินวงเป็นป้อมค่ายคูเมืองคันดินแบบโบราณ ซึ่งปัจจุบันในพื้นที่ยังมี พิพิธภัณฑสถานแห่งชำติพาณิชย์นาวี ที่จัดแสดงโบราณวัตถุใต้ทะเล เรือและชีวิตชาวเรือ การท้าเหมืองพลอย ท้าสวนผลไม้ แหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และเรื่องราวของชาวชองชนพื้นเมืองดั้งเดิมของจันทบุรี

     ในสมัยรัชกาลที่ 5 เกิดวิกฤตการณ์ รศ.112 ไทยถูกฝรั่งเศสรุกรานและยึดเมืองจันทบุรีเป็นตัวประกันนานถึง 10 ปี (พ.ศ.2436 – 2447) กระทั่งไทยต้องเสียดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง คือ อาณาจักรลาวเกือบทั้งหมดและกัมพูชาบางส่วนให้แก่ฝรั่งเศส ยังปรากฏร่องรอยประวัติอันขมขื่นของคนไทยให้เห็นเป็นสิ่งปลูกสร้างต่างๆ เช่น ตึกแดง กองบัญชาการและที่พักของทหารฝรั่งเศส คุกขี้ไก่ ที่สร้างไว้ขังคนไทย

       ศูนย์ศึกษาพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ มีพื้นที่ครอบคลุมชายฝั่งทะเลบริเวณอ่าวคุ้งกระเบนกว่า 4,000 ไร่ เพื่อท้าการศึกษา วิจัย เพาะพันธุ์สัตว์น้้าและอนุรักษ์ป่าชายเลน ส่งเสริมให้ชาวบ้านในพื้นที่มีความรู้ในการประกอบอาชีพ และเปิดให้ผู้สนใจได้เข้าชมป่าชายเลน โดยมี สะพานศึกษาธรรมชาติป่าชายเลน ยาวกว่า 1.8 กิโลเมตร มีอาคารแสดงพันธุ์สัตว์น้ำให้ชม

        หาดคุ้งวิมาน ชายหาดเงียบสงบ ทิวทัศน์งดงาม เป็นจุดชมพระอาทิตย์ตกที่สวยที่สุดแห่งหนึ่ง ระหว่างอ่าวคุ้งวิมานและอ่าวคุ้งกระเบน มี จุดชมวิวเนินนางพญา ชมวิวทะเลกับถนนที่คดเคี้ยวสวยงาม เส้นทาง Scenic Route ถนนเฉลิมบูรพาชลทิต ถนนเลียบชายทะเลที่ยาวที่สุดในประเทศไทย เชื่อมโยงจังหวัดระยอง จันทบุรีและตราด รวมระยะทางกว่า 100 กิโลเมตร

       นอกจากนี้ยังมีสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และมีชื่อเสียง คือ รอยพระพุทธบำทเขาคิชฌกูฎ ซึ่งทุกปีจะมีพุทธศาสนิกชนจากทั่วประเทศมานมัสการรอยพระพุทธบาทกันอย่างเนืองแน่น โดยในวันขึ้น 1 ค่ำเดือน 3 ของทุกปี จะเป็นวันเริ่มต้น เทศกาลนมัสการรอยพระพุทธบาทเขาคิชฌกูฎ และเปิดให้ขึ้นนมัสการไปจนครบ 60 วัน โดยในการขึ้นเขาจะต้องต่อรถสองแถวท้องถิ่น ซึ่งมีจุดจอดรถและให้บริการรถสองแถว 2 แห่ง คือ ที่วัดกระทิง และวัดพลวง และจะต้องเสียค่ารถขึ้นเขาคนละ 100 บาท และค่าเข้าอุทยานคนละ 20 บาท ควรขึ้นเขาในตอนเช้าหรือเย็น เพื่อหลีกเลี่ยงอากาศร้อนและแสงแดดจัดในตอนกลางวัน โดยก่อนขึ้นเขาอาจจะแวะท้าบุญและสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ภายในวัดพลวง หรือเลือกชม เลือกซื้ออาหารและสินค้าต่างๆ ที่มีขายอยู่ในบริเวณโดยรอบก็ได้

     ด้านทิศเหนือของจันทบุรีมีพื้นที่ติดกับจังหวัดสระแก้ว เมื่อสักการะรอยพระพุทธบาทเขาคิชฌกูฎแล้ว ก็สามารถเดินทางไปยังจังหวัดสระแก้วได้ โดยใช้ถนนสายเดิม คือ ทางหลวงหมายเลข 317 มุ่งหน้าต่อไปทางทิศเหนืออีกประมาณ 150 กิโลเมตร

      สระแก้ว ไม่ได้มีแค่โรงเกลือ แต่เป็นเมืองที่ “...ป่างามน้ำตกสวย มากด้วยรอยอารยธรรมโบราณ...” มี น้ำตกปางสีดำ ที่สวยงามและเลื่องลือ ตั้งอยู่ภายใน อุทยานแห่งชาติปางสีดำ ซึ่งเป็นโครงการในพระราชด้าริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ในการที่จะจัดบริเวณน้ำตกปางสีดา ให้เป็นสถานที่สำหรับพักผ่อนของประชาชน อีกทั้งยังเป็นการรักษาพื้นที่ต้นน้้าลำธารและสภาพป่าธรรมชาติด้วย

        นอกจากน้ำตกปางสีดา ยังมีน้ำตกให้เที่ยวชมอีกหลายแห่ง มีจุดชมวิวทิวทัศน์ที่งดงาม กิจกรรมเดินป่า ดูนก ดูผีเสื้อ โดยเฉพาะกิจกรรมดูผีเสื้อ เป็นกิจกรรมที่เป็นที่นิยมมาก เพราะภายในอุทยานฯ มีผีเสื้อกว่า 400 ชนิด จนได้รับการขนานนามว่า “ดินแดนผีเสื้อแห่งผืนป่าตะวันออก” นอกจากผืนป่าที่สมบูรณ์งดงาม ยังมีร่องรอยอารยธรรมขอม ปรากฏในรูปของปราสาทมากมาย ที่เป็นแหล่งท่องเที่ยวมีชื่อเสียง ได้แก่ ปราสาทสด๊กก๊อกธม ปราสาทหินที่ใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออก

      ปราจีนบุรี ก็เช่นเดียวกันกับจังหวัดสระแก้ว คือ มีผืนป่าอันสมบูรณ์งดงาม คือ อุทยานแห่งชาติทับลาน และมีโบราณสถานเก่าแก่ อาทิ เมืองโบราณศรีมโหสถ และ เมืองโบราณสระมรกต

      อุทยานแห่งชาติทับลาน เป็นต้นก้าเนิดของแม่น้ำและลำธารต่างๆ หลายสาย มีธรรมชาติที่สวยงาม น้ำตก ป่าลาน ซึ่งหาดูได้ยาก และเป็นป่าลานแห่งสุดท้ายด้วย

     เมืองโบราณศรีมโหสถ เป็นเมืองโบราณสมัยทวาราวดี ส่วน เมืองโบราณสระมรกต อยู่ทางตอนใต้ของเมืองโบราณศรีมโหสถ ภายในมีสระมรกตซึ่งเป็นสระน้้าขนาดใหญ่ และพบซากอาคารอีกหลายหลัง รวมถึงโบราณวัตถุอีกเป็นจ้านวนมาก

     วัดแก้วพิจิตร สร้างในสมัยรัตนโกสินทร์ มีลักษณะทางสถาปัตยกรรมทั้งไทย จีน เขมรและยุโรป ที่ประสมประสานกันอย่างลงตัว

 นครนายก 

      เขื่อนขุนด่ำนปราการชล เขื่อนคอนกรีตบดอัดยาวที่สุดในโลก สร้างขึ้นตามแนวพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ซึ่งนอกจากจะป้องกันไม่ให้เกิดน้ำท่วมในฤดูฝน และกักเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้งแล้ว ยังเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ปลา เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่เป็นที่นิยม สามารถชมทิวทัศน์อันงดงามบนสันเขื่อน หรือล่องเรือชมบรรยากาศในอ่างเก็บน้ำ หรือแม้กระทั่งเล่นน้ำหรือล่องแก่ง นอกจากนี้บริเวณโดยรอบเขื่อนยังมีน้ำตกให้เที่ยวชมอีกหลายแห่ง