ติมอร์ตะวันออก :เส้นทางสู่เอกราช (EAST TIMOR: THE PRICE OF FREEDOM)

ประวัติศาสตร์ของติมอร์ตะวันออกดังปรากฏในหนังสือ East Timor: Price of Freedom นั้นมีความน่าสนใจตรงที่ว่า เนื้อหาของมันเน้นหนักไปที่สถานการณ์การต่อสู้เพื่อเอกราชจากอินโดนีเซียมากกว่าช่วงเวลาอื่นใดในประวัติศาสตร์ กล่าวคือ ช่วงเวลาเพียง 24 ปี ที่ติมอร์ตะวันออกเป็นส่วนหนึ่งของอินโดนีเซียนั้น ครอบคลุมเนื้อหากว่าค่อนเรื่อง ซึ่งมากกว่าเนื้อหาที่กล่าวถึงช่วงประวัติศาสตร์ 400 ปีที่โปรตุเกสเข้ามามีอิทธิพลในติมอร์ตะวันออกหลายเท่าตัว อีกทั้งเรื่องราวประวัติศาสตร์การต่อสู้ของชาวติมอร์ตะวันออกในหนังสือเล่มนี้ยังเป็นประวัติศาสตร์ที่พูดถึงชีวิตของประชาชนเป็นหลัก เอกสารจำนวนมากที่ถูกใช้ในหนังสือมาจากบันทึกของสามัญชนคนธรรมดา เป็นเรื่องราวที่มีชีวิตของผู้คนจำนวนมากผู้ร้อยเรียงกันอยู่กับความเปลี่ยนแปลงของประเทศ นอกจากนั้นยังบรรจุเนื้อหาที่เผยให้เห็นถึงเกมการเมืองระหว่างประเทศที่ค่อนข้างจะโหดร้ายกับชีวิตคนธรรมดาอยู่ไม่น้อย และพิสูจน์ถึงภาวะ “มือถือสาก ปากถือศีล” ในนามของผลประโยชน์แห่งชาติได้เป็นอย่างดี หากเราสามารถระลึกถึงผู้คนในภูมิภาคอินโดจีนว่าต้องประสบกับความโหดร้ายในบริบทของสงครามเย็นมากเพียงใด นั่นจะทำให้เราสามารถนึกถึงความเจ็บปวดที่ชาวติมอร์ตะวันออกต้องประสบพบเจอในช่วงเวลาแห่งการยึดครอง 24 ปี ดังกล่าวได้เป็นอย่างดี หรือบางทีมมันอาจจะโหดร้ายกว่าด้วยซ้ำไป เพราะความทุกข์ที่เกิดขึ้นในติมอร์ตะวันออก เปรียบเสมือน “เสียงร้องในสงครามที่ไม่ได้ยิน” ไม่มีใครได้เห็นภาพใดๆ ที่เกิดขึ้น จนกระทั่งเทปบันทึกเหตุการณ์การสังหารหมู่ที่สุสานซานตาครูซหลุดออกมาสู่สายตาชาวโลก