วิวัฒน์รัตนโกสินทร์

การเปลี่ยนแปลงแนวคิดของตัวบุคคลในประวัติศาสตร์ ช่วงปี พ.ศ.2475 นี้ มีให้เห็นอยู่หลายสิบคนและเป็นตัวอย่างที่ดีที่ควรศึกษา เพื่อจะได้นำมาคิดอย่างมีสติว่าประวัติศาสตร์ตรงส่วนนี้ควรจะเป็นอย่างไร ให้บทเรียนอะไรแก่สังคมไทย และให้อะไรแก่ชีวิตของเราในปัจจุบันบ้าง ซึ่งเรื่องเหล่านี้น่าจะสำคัญกว่าการพุ่งเป้าไปคิดแต่ว่า “ใครจะเป็นฝ่ายผิด ใครจะเป็นฝ่ายถูก” ในเมื่อปัจจุบันเวลาก็ผ่านมานานแล้วไม่สามารถย้อนกลับไปแก้ไขอะไรได้อีก ก็คงเหลือแต่ว่า “จะใช้เรื่องนี้เป็นบทเรียนเพื่อทำอะไรให้ประเทศไทยของเราดีขึ้นในอนาคตอย่างไร” เท่านั้นก็น่าจะเพียงพอแล้ว