ข้าพเจ้าได้รับการศึกษาด้านธรรมะจาก พระพรหมมังคลาจารย์ (หลวงพ่อปัญญานันทภิกขุ) ว่า เราต้องรู้จักโยนิโสมนสิการ คือ พิจารณาใคร่ครวญให้ละเอียดรอบครอบทุกด้าน ในเรื่องใดๆที่ผ่านเข้ามาในชีวิต ไม่ว่าจะเป็นประสบการณ์ที่ดี หรือไม่ดี ที่เราสร้างขึ้นเอง หรือที่เราคิดว่าคนอื่นทำให้เราเป็นแบบนั้น เป็นแบบนี้ ที่คิดว่าคนอื่นทำให้เราเป็นทุกข์ นั้น เราควรจะหยุดคิด และหาเวลาว่างๆสักระยะหนึ่ง ในมุมหนึ่งที่เงียบๆ ไตร่ตรองพิจารณาว่า ทำไมเราจึงทุกข์ (หรือแม้กระทั่งเรื่องสุข หรือความสำเร็จ) เป็นเพราะเหตุใด มีที่มาที่ไปเป็นอย่างไร และต่อไปหากเกิดเหตุการณ์เช่นนั้นอีก เราจะจัดการอย่างไร ให้ไม่มีทุกข์ หรือดับทุกข์ไปได้เสีย ณ ขณะนั้น 

หลักธรรมข้อ โยนิโสมนสิการนี้ หากพิจารณาดูแล้ว สามารถเชื่อมโยงได้กับหลักธรรมะข้ออื่นๆ หรืออาจจะเป็นหัวข้อหนึ่งในหลักธรรมเรื่องนั้นๆ ก็เป็นไปได้ เช่น หลักอริยสัจสี่ ซึ่งกล่าวถึงเรื่องทุกข์ เหตุแห่งทุกข์ เป็นต้น ท่านพุทธทาสเอง ก็เคยกล่าวไว้ว่า เมื่อเกิดผัสสะ หรือสิ่งใดที่จะทำให้เกิดความยินดี ยินร้าย อย่าได้พึงกระทำ พูด สิ่งใดออกไป ให้หยุด คิด และตั้งสติ ว่า ควรจะจัดการกับสิ่งที่เกิดขึ้น ณ ขณะนั้นอย่างไร จำเป็นต้องจัดการทันทีเลยหรือไม่ หรือนำมาคิดใคร่ครวญพิจารณาดูก่อน (หลักโยนิโสมนสิการ) ว่า มีเหตุที่มาที่ไปอย่างไร ถึงเป็นเช่นนั้น และในอนาคตจะจัดการกับเหตุการณ์นั้นอย่างไร ซึ่งก็คือเป็นการตระเตรียมแผนการล่วงหน้าไว้ก่อนนั่นเอง เพื่อป้องกันความทุกข์ ความเดือดเนื้อร้อนใจ 

หลักโยนิโสมนสิการนี้ จึงนำมาใช้ได้อย่างยิ่งในทุกยุค ทุกสมัย ไม่ว่าจะเป็นการวางแผนจัดการเรื่องราวในชีวิตประจำวัน เรื่องราวที่ต้องปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น หรือการวางแผนงานการทำงาน แผนธุรกิจ

ผู้เขียนจึงอยากแบ่งปันความรู้(ซึ่งอาจจะยังมีเพียงน้อยนิด ยังด้อยปัญญาทางธรรม) และประสบการณ์ที่ได้รับโดยตรง จากการมีวิตก (ฉุดคิดขึ้นมาได้) และวิจาร (วิเคราะห์ต่อไป) ในข้อธรรมดังกล่าว คือ โยนิโสมนสิการ ซึ่งข้าพเจ้าเชื่อมั่นเป็นอย่างยิ่งว่า จะใช้แก้ปัญหา ป้องกันความทุกข์ ได้จริงๆ (ปัญหาแบบเดิมจะไม่ทำให้เราเป็นทุกข์อีก ไม่ยินดี ไม่ยินร้าย) ขอแต่เพียงให้มีสติ (ระลึกได้ถึงข้อธรรมนี้) และธรรมวิจยะ (ศึกษาวิจัยเพื่อนำมาใช้ปฏิบัติต่อไป) ดัวยเหตุผลเหล่านี้ จึงเกิดงานเขียนชิ้นแรกของข้าพเจ้าที่เผยแพร่สู่สาธารณะแห่งนี้